Related Articles
Sonam Wangchuk Arrested Under Stringent NSA
-ਲੱਦਾਖ ਦੀ ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਦਾ ਮੋਹਰੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕਹਿ ਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ
ਸੋਨਮ ਵਾਂਗਚੁਕ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤ NSA ਅਧੀਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ; ਲੇਹ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਬੰਦ
ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਲੇਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਹੋੲੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ; ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਨਾਅਰੇਬਾਜ਼ੀ
ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੇ ਦਰਜੇ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੋਏ ਹਿੰਸਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਅਤੇ 90 ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਜਲਵਾਯੂ ਕਾਰਕੁਨ ਸੋਨਮ ਵਾਂਗਚੁਕ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਨੂੰਨ (NSA) ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ।
ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵਾਂਗਚੁਕ ਨੂੰ ਲੱਦਾਖ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਲੱਦਾਖ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਲੇਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੰਟਰਨੈਟ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਲੇਹ ਐਪੈਕਸ ਬਾਡੀ (LAB) ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਚੇਰਿੰਗ ਦੋਰਜੇ ਲਾਕਰੂਕ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਮੰਦਭਾਗਾ ਦੱਸਿਆ। ਇਹ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਅੱਜ ਦੁਪਹਿਰ ਸਮੇਂ ਲੇਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੋਈ, ਜਦੋਂ LAB ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ, ਜੋ ਲਗਭਗ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਛੇਵੀਂ ਸ਼ਡਿਊਲ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦਾ ਦਰਜਾ ਮੰਗ ਰਹੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ।
ਅੱਜ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਖਦਸ਼ਾ ਸੀ ਕਿ ਵਾਂਗਚੁਕ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਹਿੰਸਕ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਵੱਲੋਂ ਲੇਹ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਦਫ਼ਤਰ ਅਤੇ ਹਿੱਲ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੁਲੀਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ’ਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਰਨੀ ਪਈ। ਵਾਂਗਚੁਕ 35 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਭੁੱਖ ਹੜਤਾਲ ’ਤੇ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਲੇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ। ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ’ਤੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਜਲਵਾਯੂ ਕਾਰਕੁਨ ਸੋਨਮ ਵਾਂਗਚੁਕ ਦੀ ਪਤਨੀ ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਅੰਗਮੋ ਨੇ ਰੋਸ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਉਸ ਨਾਲ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧੀ ਵਾਲਾ ਸਲੂਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।’’
ਵਾਂਗਚੁਕ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦਾ ਦਰਜਾ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਮੰਗ ਲਈ ਲੇਹ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਹਿੰਸਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੇ ਪਿੰਡ Ulyaktopo ਤੋਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਿੰਸਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਚਾਰ ਜਣੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ 59 ਹੋਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਸਨ।
ਵਾਂਗਚੁਕ ਨੂੰ ਅੱਜ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਡੀਜੀਪੀ ਐੱਸਡੀ ਸਿੰਘ ਜਾਮਵਾਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਪੁਲੀਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਵਾਂਗਚੁਕ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ‘ਭੜਕਾਊ ਬਿਆਨ’ ਦੇਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਹਿੰਸਾ ਹੋਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਾਂਗਚੁਕ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਨਕਾਰਿਆ ਹੈ।
ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਅੰਗਮੋ, ਜੋ ਕਿ HIAL (ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਅਲਟਰਨੇਟਿਵਜ਼, ਲੱਦਾਖ) ਦੀ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਵੀ ਹੈ, ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ’ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਅਕਸ ਖਰਾਬ ਕਰਨ ਲਈ ‘ਝੂਠੀ ਕਹਾਣੀ’ ਘੜਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ।
ਉਸ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ’ਤੇ ‘ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਭੰਨ-ਤੋੜ ਕੀਤੀ’ ਅਤੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਕਿ ਵਾਂਗਚੁਕ ਨੂੰ ਗਲਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ‘ਦੇਸ਼ ਵਿਰੋਧੀ’ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਅੰਗਮੋ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਇਹ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜਾ ਰੂਪ ਹੈ… ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧੀ ਵਾਂਗ ਲਿਆ ਹੈ।’’
ਉਸ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ’ਤੇ ਜਾਣ-ਬੁੱਝ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਦੇ ਅਕਸ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ।
ਗੀਤਾਂਜਲੀ ਅੰਗਮੋ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਡਿੱਗਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਅਕਸ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲਾਵੇ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਵਕ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਕੌਮੀ ਸ਼ਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ Rolex Awards ਰਾਹੀਂ ਹੋਵੇ ਜਾਂ, ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ, UNDP ਅਤੇ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਉਹ ਕੰਮ ਜੋ ਉਹ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਲਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।’’
ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਜੇਕਰ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਅਤੇ ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਵਿਵਹਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਗੁਰੂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਵੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਚਾਵੇ।’’
ਅੰਗਮੋ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਵੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਹੋ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਨਾ ਕਹਿਣ… ਕਿਉਂਕਿ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਆਧਾਰ ਸਾਰਾ ਸੱਚ ਹੈ।’’
ਸੋਨਮ ਵਾਂਗਚੁੱਕ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਦਾਖ਼ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਚ ਮਿਲਣ ਦਾ ਅਤੇ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਲੱਗਾ ਸੀ, ਉਹਨਾਂ ਵੱਲੋ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਮਾਹੌਲ ਵਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜਾਇਜ ਗੱਲ ਸੀ, ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਸਵਾਲ ਤੇ ਕੁਝ ਮਸਲਿਆਂ ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ ਸੀ,
ਕਿਉਂਕਿ ਲੱਦਾਖ ਸਾਡੇ ਲਾਹੌਰ ਦਰਬਾਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਅਧੀਨ ਹੀ ਤਿੱਬਤ ਤੋਂ ਟੁੱਟ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਡੋਗਰਾ ਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਿਆ ਸੀ, ਚੀਨ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਉਸ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਕੇ ਹੀ ਲੱਦਾਖ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ ਹਾਲਾਂਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਵੇਲੇ ਦੀ ਤੈਅ ਹੱਦ ਕਦੀ ਮੰਨੀ ਨਹੀਂ
ਇਸ ਕਰਕੇ ਲੱਦਾਖ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕਤਾ ਦੇ ਮਸਲੇ ਉੱਤੇ ਅਸੀਂ ਸਿੱਧਾ ਉੱਥੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ,
ਕਿਉਂਕਿ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇੱਕ ਖੂਬੀ ਸੀ ਕੇ ਉਹ ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਤਾ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੇਖ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਉੱਥੇ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਦੇਖ ਕੇ ਇਹ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਕੇ ਹੇਠਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾ ਤੋਂ ਲੋਕ ਆ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਪਹਾੜ੍ਹੀਆ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪੁਜਾਉਣ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਬੰਦੇ ਆਉਣ ਤੇ ਰੋਕ ਲਾਈ ਰੱਖੀ, ਡੋਗਰਾ ਰਾਜ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਨੀਤੀ ਦਾ ਪਾਲਣ ਹੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਐਸੇ ਵਿੱਚੋ ਅੱਗੇ ਜਾ ਕੇ ਰਣਵੀਰ ਐਕਟ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ ਜੋ ਕੇ ਧਾਰਾ 370 ਦਾ ਮੂਲ ਸੀ
ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਵੀ ਜਿਵੇੰ ਧਾਰਾ 370 ਅਤੇ 317 ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਟੇਨੈਂਸੀ ਐਕਟ 118 ਵਰਗਾ ਕਾਨੂੰਨ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਐਸੇ ਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚੋ ਅਸੀਂ ਲੱਦਾਖ ਜਿਹੜਾ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਦਰਬਾਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਉਸਦੀ ਸਥਾਨਕਤਾ ਦੇ ਮਸਲੇ ਤੇ ਉਸ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਹਿਮਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ
ਐਸੇ ਤਰਾਂ ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵੀ ਸਥਾਨਕਤਾ ਵਾਰੇ ਮਸਲਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਵੇੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਧ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਮੀਡਿਆ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਬੈਲਟ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਲਦਾਖ ਖਿਲਾਫ ਜਹਿਰ ਗੱਲਛੀ ਹੈ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਸਥਾਨਕਤਾ ਉੱਤੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਖਿਲਾਫ ਨਫਰਤੀ ਵਿਰਤਾਂਤ ਸਿਰਜਿਆ ਹੈ ਸੋ ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਤਾਕਤਾ ਖਿਲਾਫ ਜਿੱਥੇ ਅਸੀਂ ਲਕੀਰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਵਿਰੋਧ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਉੱਥੇ ਲਦਾਖ ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਹੱਕਾਂ ਉੱਤੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣ ਅਤੇ NSA ਵਰਗੇ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਤਹਿਤ ਡਾਕਟਰ ਸੋਨਮ ਵਾਂਗਛੂ ਉੱਤੇ ਹੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗੇ ਕੇ ਇਸਨੂੰ ਫੈਡਰਲ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਮਸਲਾ ਬਣਾ ਕੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਇਕੱਠ ਰੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗੇ |
Gangveer Singh Rathour
Disclaimer – We share political statements, claims, and opinions from leaders, authors, netizens,
and influencers for informational purposes only.
Content does not reflect our views or imply
endorsement.
We are not responsible for the accuracy, legality, or consequences of third-party or user-generated content.
