Related Articles
Red Light ਏਰੀਆ ‘ਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਅਦਾਕਾਰਾ, ਫਿਰ ਇੰਝ ਬਣ ਗਈ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੀਮੇਲ ਸੁਪਰਸਟਾਰ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੀ ਦੀਵਾਨਗੀ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਅਨੋਖੀ ਮਿਸਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫੀਮੇਲ ਸੁਪਰਸਟਾਰ ਕੱਜਨਬਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੈ।
ਕੱਜਨਬਾਈ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਰਦੇ ‘ਤੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਲੋਕ ਆਪਣਾ ਸਭ ਕੁੱਝ ਵੀ ਦਾਅ ‘ਤੇ ਲਗਾ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੀਵਾਨਗੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇੱਕ ਕਿੱਸਾ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਇੱਕ ਟਾਂਗੇ ਵਾਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫਿਲਮ ਨੂੰ 22 ਵਾਰ ਦੇਖਣ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਚਾਹਤ ਅਤੇ ਦੀਵਾਨਗੀ ਇੰਨੀ ਡੂੰਘੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀ ਮਨਪਸੰਦ ਹੀਰੋਇਨ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪਰਦੇ ‘ਤੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਤੱਕ ਗਿਰਵੀ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।
ਕੌਣ ਸੀ ਕੱਜਨਬਾਈ?
ਕੱਜਨਬਾਈ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਂ ਜਹਾਂਆਰਾ ਕੱਜਨ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 1915 ਵਿੱਚ ਲਖਨਊ ਦੇ ਰੈੱਡ ਲਾਈਟ ਏਰੀਆ ਵਿੱਚ ਤਵਾਇਫ਼ ਸੁਗਨਬਾਈ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਕੋਠਿਆਂ ਦੀ ਚਕਾਚੌਂਧ ਵਿੱਚ ਹੋਈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਸੀ।
ਸੁੱਗਨਬਾਈ ਨੇ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਗਾਉਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਿਖਾਇਆ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਨ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਪਟਨਾ ਭੇਜਿਆ। ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀਰੋਇਨ ਵਜੋਂ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਕੱਜਨਬਾਈ ਵੇਸਵਾਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਵਾਇਫ਼ ਵਜੋਂ ਗੀਤ ਗਾ ਕੇ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਇੱਕ ਸ਼ੋਅ ਲਈ 250 ਤੋਂ 300 ਰੁਪਏ ਫੀਸ ਲੈਂਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਸੀ।
ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰ
ਉਹ ਕਲਾਸੀਕਲ ਗਾਇਕੀ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਉਹ ਜਾਦੂ ਸੀ ਜੋ ਸ਼ਾਹੀ ਦਰਬਾਰਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਫਿਲਮੀ ਪਰਦਿਆਂ ਤੱਕ ਗੂੰਜਿਆ। ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਕਾਰਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਿਲਮ ‘ਸ਼ਿਰੀਨ ਫਰਹਾਦ’ ਵਿੱਚ ਗਾਉਣ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ।
ਇਹ ਫਿਲਮ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਦੂਜੀ ਬੋਲਦੀ ਫਿਲਮ (second talking film) ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 42 ਗੀਤ ਸਨ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਗੀਤ ਕੱਜਨਬਾਈ ਅਤੇ ਨਿਸਾਰ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਗਾਏ ਸਨ। ਇਸ ਫਿਲਮ ਨੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮਹਿਜ਼ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕੱਜਨਬਾਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸੁਪਰਸਟਾਰ ਬਣ ਗਈ। ਕੱਜਨਬਾਈ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਰਾਂ ਦੀ ਮਲਿਕਾ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਉਸ ਦੌਰ ਦੀ ਉਹ ਔਰਤ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦਮ ‘ਤੇ ਕੋਠੇ ਤੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅਧਿਆਏ ਲਿਖਿਆ।
