Europe – ਯੂਰਪ ”ਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਲਰਟ: ਕੀ ਚੀਨ ਇੱਕ ਬਟਨ ਦਬਾ ਕੇ ਠੱਪ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਬਲਿਕ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ
ਅਮਰੀਕੀ F-35 ਸਟੀਲਥ ਜੈੱਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ “ਕਿੱਲ ਸਵਿੱਚ” ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਵਿਵਾਦ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾ ਉਭਰ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਕਈ ਯੂਰਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸੈਂਕੜੇ ਚੀਨੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਬੱਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਕੋਈ ਮੈਕੇਨਿਜ਼ਮ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਜਿਸ ਜ਼ਰੀਏ ਬੀਜਿੰਗ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਬੈਠ ਕੇ ਹੀ ਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਯੂਰਪ ‘ਚ ਤੇਜ਼ ਹੋਈ ਜਾਂਚ
ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਡੈਨਮਾਰਕ, ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਨਾਰਵੇ ਨੇ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਹੁਣ, ਯੂਕੇ ਨੇ ਵੀ ਇਸੇ ਮੁੱਦੇ ‘ਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਜਾਂਚ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਯੂਕੇ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਫਾਰ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ (DfT) ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕੇਂਦਰ (NCSC) ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਚੀਨੀ ਬੱਸ ਨਿਰਮਾਤਾ ਯੂਟੋਂਗ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ‘ਤੇ ਰਿਮੋਟ ਐਕਸੈਸ, OTA ਅਪਡੇਟ ਜਾਂ ਡਾਇਗਨੌਸਟਿਕਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਬ੍ਰਿਟੇਨ ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚੀਨੀ ਬੱਸਾਂ
– ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ 700 ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੂਟੋਂਗ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਬੱਸਾਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
– ਸਟੇਜਕੋਚ ਅਤੇ ਫਸਟ ਬੱਸ ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਕੋਲ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਸਾਂ ਹਨ।
– ਕੰਪਨੀ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਬਲ-ਡੈਕਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਮਾਡਲ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਹੈ।
– ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਯੂਟੋਂਗ ਬੱਸਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਚੀਨੀ ਕਾਰਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜ਼ਬਤ
ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਚੀਨੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵੀ ਜਾਸੂਸੀ, ਡੇਟਾ ਚੋਰੀ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਸਰਕਾਰ ਤੱਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਜੋਖਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
ਨਾਰਵੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ‘ਚ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਖੁਲਾਸੇ
ਨਾਰਵੇਈ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਆਪਰੇਟਰ ਰਟਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਬੱਸਾਂ ਦੇ ਬੈਟਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਪਾਵਰ ਸਿਸਟਮ ਤੱਕ ਰਿਮੋਟ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਹੁੰਚ OTA (ਓਵਰ-ਦ-ਏਅਰ) ਅਪਡੇਟਸ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬੱਸਾਂ ਨੂੰ ਰਿਮੋਟਲੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਕਿਲ ਸਵਿੱਚ। ਰੂਟਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ : “ਯੂਟੋਂਗ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਨੂੰ ਰਿਮੋਟਲੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਜੋਖਮ ਅਸਲ ਹੈ।” ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਨਾਲ ਜੋਖਮ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਅਪਡੇਟ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਯੂਟੋਂਗ ਨੇ ਲਗਾਏ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਖਾਰਜ
ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ OTA ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਪਰ ਅਪਡੇਟਸ ਰਿਮੋਟ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਗਾਹਕ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਾਲ ਭੌਤਿਕ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਿਮੋਟ ਸਿਸਟਮ ਏਸੀ ਅਤੇ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਹੈ, ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ/ਸਟੀਅਰਿੰਗ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਰਜਾਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ। ਕੰਪਨੀ ਸਖ਼ਤ ਸਾਈਬਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਆਰਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਯੂਰਪ, ਯੂਕੇ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰਾਂ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ